De historie van ijzerkruid

De Grieken staan niet echt bekend om hun voorliefde voor thee. Als zij het over thee hebben dan hebben ze het vrijwel altijd over chai tou vounou (χαι του βουνού). Vertaald is dat 'thee van de berg' ofwel 'bergthee'. Het kruid is bij ons meer bekend als ijzerkruid.

IJzerkruid is al sinds onheugelijke tijden (en dat is lang, heel lang) in gebruik als medicinale drank of simpelweg als een verfrissende drank. Grieken gebruikten (en gebruiken) dit kruid ook om energie te herwinnen en het geheugen te stimuleren. Tot op de dag van vandaag is het verreweg het meest populaire en beroemde kruid in dat land.

Iedereen, die ooit gedurende de wintermaanden in Griekenland is geweest, moet kennis gemaakt hebben met een heerlijke hete kop ijzerkruid, traditioneel gedronken zonder melk en suiker.

De Oudgriekse allesweter Theophrastus (372-287 vChr), die alom wordt beschouwd als de vader van de biologie, heeft geschreven dat ijzerkruid (Sideritis) werd geroemd vanwege diens eigenschap om wonden als gevolg van ijzeren voorwerpen, zoals een pijlpunt of zwaard, te kunnen genezen. Modern wetenschappelijk onderzoek heeft intussen uitgewezen dat de essentiële oliën van ijzerkruid inderdaad een antibacteriële werking hebben en dat zal de wondheling zeker bevorderen[1]. Zonder bijkomende infectie zal iedere wond immers veel beter en sneller genezen.

De oude Grieken dachten bovendien dat een brouwsel met ijzerkruid ook behulpzaam was om een verkoudheid sneller te laten genezen. Aangezien een verkoudheid veroorzaakt wordt door diverse virussen is het handig om te weten dat ijzerkruid ook stofjes bevat die een antivirale werking hebben[2].

Het regelmatig drinken van ijzerkruid lijkt zelfs een positief effect te hebben op de gevolgen van neurodegeneratieve ziektes, zoals de Ziekte van Alzheimer en dementie[3]. Dus ook daarin hadden de oude Grieken gelijk en liepen dus millennia voor op onze moderne wetenschap.

[1] Basile et al: Antibacterial and antioxidant activities in Sideritis italica (Miller) Greuter et Burdet essential oils in Journal of Ethnopharmacology – 2006
[2] E González-Burgos et al: Sideritis spp.: uses, chemical composition and pharmacological activities-a review in Journal of Ethnopharmacology – 2011
[3] Jacqueline Hofrichter et al: Sideritis spp. Extracts Enhance Memory and Learning in Alzheimer's β-Amyloidosis Mouse Models and Aged C57Bl/6 Mice in Journal of Alzheimers' Disease – 2016